Chicha, de Peruaanse drank die je moet proberen

2024 Auteur: Cyrus Reynolds | [email protected]. Laatst gewijzigd: 2024-02-08 22:45

Hoewel het lang niet zo bekend is als de pisco sour, is de nationale drank van Peru-chicha een iconische drank die al duizenden jaren nauw verbonden is met dit Zuid-Amerikaanse land en iets dat elke bezoeker zou moeten proberen. Het heeft zelfs zijn plaats veroverd in de annalen van de Peruaanse geschiedenis: een drankje dat net zo goed deel uitmaakte van prekoloniale heilige rituelen als een feestelijke verfrissing onder vrienden. Tegenwoordig vind je zowel alcoholische als niet-alcoholische chicha's, gemaakt met verschillende ingrediënten die in heel Peru (en ook in andere Latijns-Amerikaanse landen) verkrijgbaar zijn bij kraampjes langs de weg, van vrouwen die chicha verkopen op straathoeken, en op plaatsen zoals picanteria's en chicherías. Deze oude drank slaat een brug tussen het verleden en heden van Peru en biedt inzicht in de inheemse cultuur.

Wat is Chicha?

Hoewel de oorsprong van de naam onduidelijk is, wordt aangenomen dat het woord "chicha" een algemene Spaanse term is voor een gefermenteerde drank, hoewel de drank zelf dateert van lang voordat de Spanjaarden in Zuid-Amerika arriveerden. Chicha is duizenden jaren geleden ontstaan in het Andesgebergte in Peru en heeft sindsdien zijn intrede gedaan in Zuid-Amerika, waarje vindt het in veel verschillende vormen en variëteiten. Het kan worden gemaakt met fruit, granen, aardappelen en zelfs quinoa, maar de meest traditionele Peruaanse vorm is chica de jora, een gefermenteerd maïsbier gemaakt van gemoute gele of witte maïs dat typisch wordt verbouwd in de Andes en met een laag alcoholgeh alte dat tussen één en drie procent.

Chicha is voor velen een verworven smaak, met een zure nasmaak die lijkt op die van kombucha. Het is een drank die schijnbaar altijd al bestaat: archeologen hebben aardewerk gevonden dat werd gebruikt om chicha op te slaan en te vervoeren en dateert uit minstens 5000 voor Christus. De Inca's beschouwden het als heilig, omdat het gemaakt was van heilige maïs, en chicha was de favoriete drank van de Inca-adel en de Inca's werden traditioneel gebruikt als een offer aan Pachamama, de Aardmoeder, die een beetje uitstortte voor deze godin van het planten en oogsten voordat ze zelf aan de drank deelnemen. Het is een praktijk die vandaag de dag nog steeds plaatsvindt onder de Andes-bevolking. Chicha staat bekend als aswa in het Quechua, de primaire taal van het Quechua-volk in de Andes en het Inca-rijk.

Chicha is in de loop van zijn geschiedenis ook een feestelijke drank geweest, een drank die vaak uit hetzelfde glas wordt gedronken als een gemeenschappelijke bijeenkomst en gedronken wordt tijdens vieringen, waaronder religieuze bijeenkomsten en als welkomstdrankje op Andes-bruiloften. Het wordt ook gebruikt voor ruilhandel. Vrouwen spelen een lange rol in de productie en distributie van chicha's, met name de aclla of 'uitverkoren vrouwen', jonge meisjes die tijdens het Inca-rijk werden afgezonderd om specifieke functies uit te voeren, waaronder het brouwen van chicha. Het drankje wastraditioneel onderdeel van volwassenwordingsceremonies voor jonge mannen, met als hoogtepunt hun overgang naar volwassenheid met een glas van deze gekozen drank.

Er bestaat een verscheidenheid aan chicha-soorten en -combinaties in Peru en groter Latijns-Amerika, waaronder chicha de guiñapo (een op Arequipa gebaseerde chicha gemaakt met gemalen zwarte maïs); chicha blanca met quinoa; en chicha de mani met pinda's. Andere hoofdingrediënten zijn maniok (cassave), cactussen, palmfruit en aardappelen. Een van Peru's meest populaire chicha-soorten chicha morado, een niet-gefermenteerde, niet-alcoholische drank die is gemaakt van paarse maïs die wordt gekookt naast ananasschil, kruidnagel en kaneel en vervolgens op smaak wordt gebracht met citroen of limoen en suiker. Het is bekend dat de maïs zelf krachtige antioxidanten heeft en helpt bij het reguleren van het cholesterolgeh alte en de cardiovasculaire gezondheid bevordert. Chicha morado is zo populair dat het zelfs op lokale markten verkrijgbaar is, en het wordt vaak zowel bij de ma altijd als op zichzelf gedronken.

Een andere geliefde chicha-versie is chicha frutilada, een schuimige, met aardbeien gevulde chicha die overal in de regio van Cusco te vinden is, en een die zowel verfrissend als intens smaakvol is (het is eigenlijk chicha de jora gemaakt met aardbeien, dus verwacht een beetje van een zoem).

Chicha-versies variëren sterk in Latijns-Amerika. In Bogota, de hoofdstad van Colombia, vind je het gemaakt van maïs die samen met suiker is gekookt en vervolgens is gefermenteerd. In El Salvador wordt de gefermenteerde drank gemaakt met maïs, ananas en panela, een vaste vorm van rietsuiker. In Venezuela is chicha een witte en schuimige alcoholvrijedrank gemaakt met een mix van gekookte rijst, suiker en melk en vaak gegarneerd met gemalen kaneel - net als een dessert.

Vooral in de Andes wordt chicha vaak geserveerd in een qero, of houten vat versierd met ingewikkeld houtsnijwerk, hoewel de qero tegenwoordig ook van glas kan worden gemaakt.

Hoe wordt Chicha gemaakt?

Er zijn een aantal manieren om chicha te maken: de moderne manier, waarbij de maïs wordt ontkiemd op dezelfde manier waarop gerst wordt gemout voor bier, en de oude manier, waarbij de brouwer op maïs kauwt - of wat het hoofdingrediënt ook is - om het fermentatieproces op gang te brengen (menselijk speeksel vermengt zich om een chemische reactie te creëren, waarbij maïszetmeel wordt omgezet in suiker), spuugt vervolgens uit wat in wezen brij is en laat het een nacht staan, waardoor de transformatie in alcohol begint. Dit laatste proces wordt tegenwoordig nog steeds in veel Peruaanse boerderijen gebruikt (een andere door speeksel geactiveerde drank is nihamanchi die wordt gevonden in Brazilië, Ecuador en Peru), dus je weet nooit precies wat je krijgt. Als je echter om chicha de muko vraagt, of chicha met gekauwde bloem, krijg je vrijwel gegarandeerd een traditionele smaak van chicha. In beide gevallen extraheert de brouwer uiteindelijk het wort uit het moutproces, kookt en koelt het af en fermenteert het vervolgens tot in de perfectie in een chomba of een grote aarden pot.

Omdat het ongefermenteerd is, wordt chicha morado altijd zonder spit gemaakt.

Waar Chicha te proberen

Chichais gemakkelijk te bereiken in heel Peru, maar vooral in groter Cusco, de Heilige Vallei en de regio Machu Picchu. Vooral in Cusco vind je veel verschillende soorten, aangezien de stad inwoners uit het hele land aantrekt. Er zullen traditioneel geklede Andes-vrouwen zijn die glazen chicha uit grote plastic emmers uitdelen in de buurt van de San Pedro-markt in Cusco en deze verkopen langs bermen en in afgelegen landelijke gebieden. Maar voor de ultieme chicha-ervaring zijn de beste plaatsen om te bezoeken chicherías, of chicha-tavernes, plekken van eigen bodem die zijn afgeleid van plaatsen waar reizigers zouden stoppen voor een beetje eten en drinken. Tegenwoordig worden ze gevonden verscholen tussen alledaagse huizen en dorpjes en zijn ze gemakkelijk herkenbaar aan hun rode vlag (of vaak een rode plastic zak) die is bevestigd aan een lange paal of bezemsteel die boven de deur uitsteekt. Deze plaatsen hebben meestal geen vergunning en bevinden zich in een hoek of anderszins ongebruikte kamer van het huis van een gezin en worden gerund door de gezinnen zelf. De kosten van een glas chicha van een halve liter zijn meestal veel lager dan die van een Amerikaanse dollar, en navullingen zijn vaak gratis. Pro-tip: zoek voor chicha frutilada naar een witte vlag.

Een andere plek om chicha te proeven, vooral als je ook honger hebt, zijn picanterías: levendige, no-nonsense lunchgelegenheden die overal in steden als Cusco en Arequipa te vinden zijn en die kleine gerechten serveren die picantes worden genoemd (de wereld betekent heet of pittig in het Spaans). Denk aan stoofschotels en deelbare borden van cuy chactado (cavia) of rocoto relleno (gevulde chili), vergezeld van glazen chicha.

Voor een meer luxe proeverijervaring, probeer het Sumaq Machu Picchu Hotel, een luxe boetiekhotel in Aguas Calientes, de toegangspoort tot Machu Picchu en zijn iconische Inca-ruïnes. Het restaurant en de bar van het hotel zijn een perfecte plek om de regionale gastronomie te proeven, waaronder gebakken forel met apu-smaken en langzaam gekookte kalfsstoofpot met zuidelijke smaak als verschillende chicha-variëteiten. Chicha maakt deel uit van de Pachamanca-ervaring van het hotel, die een traditionele kookdemonstratie en ma altijd omvat, en speelt de hoofdrol in zijn "Proef de Andes Chichas van de Apus", of Andes-berggeesten: een proeverij van 30 minuten van zowel chicha de jora en chicha fruitillada, elk geserveerd in een terracotta vaas in de vorm van een tuimelaar die bekend staat als een kero, en vergezeld van fuchsia en paarsgekleurde aardappelchips - een andere regionale specialiteit. Gasten van het hotel worden bij aankomst ook begroet met een glaasje chicha morado. U hoeft echter niet in Sumaq te verblijven om deel te nemen aan het scala aan avontuurlijke, culinaire en imbibing-ervaringen.

Chicha vind je in steden en dorpen in heel Peru, waaronder Lima en de Surquillo-markt, Arequipa en Iquitos, aan de oevers van de Amazone. Pro tip: in de Amazone staat chicha beter bekend als masato. Een populaire vorm is masato de yuca, gemaakt met gekauwde en uitgespuugde (maar dan gekookte en gefermenteerde) buisvormige wortels. Het is een smaakervaring als geen ander.